- көздеу
- (Наводка)
атыс қаруының ұңғы арнасының осін берілген нысананы ату үшін қажетті жағдайға келтіру. Атыс қаруларының (пулеметте, автомат-винтовкада, гранатада), артиллерияның бірнеше түрлерінде К. тетіктері көздегіш пен қарауылдан тұрады. Көздегіштің ортасын қарауылдың ұшымен қосатын сызықты К. сызығы дейді, ал нысанадағы немесе оған жуық нүктені К. нүктесі деп атайды. К. екі түрге бөлінеді: тік (вертикальды) және көлденең (горизонтальды) К. Бұл көздеулерде атыс қаруының ұңғы каналының осі керекті жазықтыққа келтіріледі. Қазіргі кезде көбінесе К. тетіктері оптикалық, оптикасыз (ашық) және электронды-оптикалық механизмдер арқылы жүргізіледі. Оптикасыз (ашық) К. жер бетіндегі нысананы К. үшін атыс құралдарында және әуедегі нысананы К. үшін зенит-пулеметтерінде қолданылады. Бұл тек 1000–1500 м ашық жердегі нысананы көздейді. Оптикалық К. снайперлік мылтықтарда және артиллериялық қаруларда қолданылады. Артиллериялық қаруларда тікелей нысананы көре отырып нысаналауды тікелей К. деп атайды. Бұл К. қару ашық позицияларда орналасқанда ғана іске асады. Тікелей К. атыстың міндетін тез арада іске асыруға және оқ-дәрінің аз жұмсалуына мүмкіндік береді. Жүріп келе жатқан танкіні жою үшін тікелей атыстың зор мәні бар. Тікелей атыс танкілік зеңбіректен 900—1200 м, ал келте зеңбректен 600—700 м-ден зақымдайды. Қозғалмайтын нысананы тікелей К. арқылы үш километрлік қашықтықтан да жоюға және қиратуға болады. Түнде және тұманды күндері К. үшін атыс құралдарында (пулемет, автомат) және танкіге қарсы қолданылатын артиллерияда электронды-оптикалық К. тетіктері бар.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.